30 Eylül 2014: Yeni Üyte Yönetmeliği
30 Eylül 2014 SALI Resmi Gazete Sayı : 29135
YÖNETMELİK
Sağlık Bakanlığından:
ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVİ UYGULAMALARI VE ÜREMEYE YARDIMCI TEDAVİ
MERKEZLERİ HAKKINDA YÖNETMELİK
Üreme hücreleri ve gonad dokularının saklanma kriterleri
MADDE 20 –
(1) İkinci ve üçüncü fıkralarda belirtilen tıbbi zorunluluk halleri dışında üreme hücreleri ve gonad dokularının saklanması yasaktır.
2) Erkeklerde üreme hücreleri ve
gonad dokularının saklanmasını gerektiren tıbbi zorunluluk halleri şunlardır;
a) Cerrahi yöntemlerle sperm elde edilmesi
halinde,
b) Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad
hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,
c) Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol
açacak olan ameliyatlar (testislerin alınması ve benzeri) öncesinde,
ç) Çok az sayıda sperm olması (kriptozoospermi)
durumunda.
(3) Kadınlarda üreme hücreleri ve gonad
dokularının saklanmasını gerektiren tıbbi zorunluluk halleri şunlardır;
a) Kemoterapi ve radyoterapi gibi gonad
hücrelerine zarar veren tedaviler öncesinde,
b) Üreme fonksiyonlarının kaybedilmesine yol
açacak olan ameliyatlar (yumurtalıkların alınması gibi operasyonlar) öncesinde,
c) Düşük over rezervi olup henüz doğurmamış veya
aile öyküsünde erken menopoz hikayesinin üç uzman tabipten oluşan sağlık kurulu
raporu ile belgelendirilmesi durumunda.
(4) İkinci ve üçüncü fıkrada belirtilen zorunlu
hallerde, üreme hücreleri ve gonad dokuları, verici adaya ait EDTA’lı kan
örneği merkezde uygun şartlarda saklanır. Uygulama güvenliği açısından saklama
öncesinde alınan bu kandan DNA kimliklendirme testleri yapılır ve bu bilgiler
hasta dosyasına konulur ve bir örneği aileye verilir. İkinci fıkranın (a) ve
(d) bentlerinde belirtilen tıbbi zorunluluklar nedeniyle sperm veya testis
dokusunun saklanması durumunda, dondurulma tarihinden itibaren doksan gün
içinde kullanılması halinde DNA analizi aranmaz. DNA analizi, saklanacak dokuya
ait bireyden EDTA’lı tüpe alınacak venöz kan buzdolabında +4 derecede saklanmak
koşuluyla bir hafta içinde ruhsatlı genetik hastalıklar tanı merkezine
gönderilir. Genetik hastalıklar tanı merkezi DNA izolasyonunu takiben DNA
kimliklendirme analizi yapar. Saklama süresinin bir yılı aşması halinde kişi
mutlaka başvuruda bulunarak rızasının devam ettiğini ifade eden imzalı
dilekçesini vermelidir. Dondurulan üreme hücreleri ve gonad dokuları, alınan
kişinin yıllık protokol yenilememesi, isteği ve ölümü durumlarında müdürlükte
kurulacak komisyon tarafından tutanak altına alınarak imha edilir. Bakanlıkça
elektronik kayıt sistemi oluşturulması halinde merkezde saklanan üreme
hücreleri ve gonad dokularına ilişkin bilgiler bu sisteme kaydedilir.